Nu ik het niet meer nodig heb, valt het me op hoe druk mijn hoofd is met het analyseren van menselijk gedrag. Ik kan dat niet niet doen.
Ik probeer gedrag te verklaren vanuit alles wat ik weet. Dat is dus in feite uitgaan van vooroordelen, mensen indelen in categorieën, die ik de hele tijd aanpas en subtieler, fijnmaziger maak. En ik houd er altijd rekening mee dat ik het mis heb.
Voorbeeld:
Als pleinwacht valt het me op dat een aantal kinderen behoorlijk treuzelt bij het naar binnen gaan als de bel gaat.
Mijn kennis (vooroordelen)
Bovenbouwers zijn hun zelfstandigheid aan het zoeken. Ze willen niet blindelings de regels volgen, maar gaan op zoek naar grenzen, naar hun ruimte om zelf dingen te bepalen.
Sommige bovenbouwers willen aan anderen laten zien dat ze die ruimte zoeken. Dat baseer ik op het feit dat ik die kinderen bijvoorbeeld uit zie sloven bij voetbal. Ze willen gezien worden. Dat wil iedereen, maar sommige kinderen zijn daar meer mee bezig. Dus dat treuzelen is een soort “kijk mij druiven”.
Andere bovenbouwers die ook treuzelen, zie ik nooit op andere manieren aandacht naar zichzelf trekken. Die doen dat opzoeken van grenzen vooral voor zichzelf. Die willen cool, of relaxed zijn. Ook als dat niet opvalt.
Weer anderen willen er graag bij horen. Die lopen dus mee met de kinderen waar ze bij willen horen.
En dan zijn er kinderen die zó in hun spel opgaan dat ze helemaal niet bezig zijn met wat anderen over ze denken. Ze hebben vaak ook helemaal niet door dat de bel gaat.
Ik heb zo dus grofweg vier groepen kinderen die als laatste de school in gaan. En als ik iets zie dat niet in die groepen past, probeer ik ook daar weer een verklaring voor te vinden. Ik zie ook dat kinderen soms in de ene groep en soms in de andere groep kunnen zitten. En ook dat vind ik dan weer interessante informatie.
Ik weet intussen dat ik deze informatie gebruik in mijn interacties. En ik gebruik heel veel meer dan ik hier kan benoemen.
Ik wil me bewust blijven van het feit dat ik dit doe, en dat mijn analyses fout zijn. Ik zorg ervoor dat ik me laat verrassen door kinderen. Dat is mijn manier om ze beter te leren kenne.
Ik betrapte mezelf er nu op dat er dus een heel logisch systeem zit in hoe ik naar mensen kijk. Een systeem dat ik continue aanpas en verfijn. En ik zorg er actief voor dat het niet rigide is, maar het is wel een systeem. Ik weet eerlijk gezegd niet hoe andere mensen dit doen.
Er is over mij gezegd dat ik goed mensen kan inschatten, maar het is dus niet iets dat ik aanvoel. Het is iets dat ik heel zorgvuldig, met heel veel werk construeer, en bijhoud.
Hoe doen anderen dat?