Ik ben voor het eerst in mijn leven bij een psycholoog. Ik durfde nooit en bovendien vond ik dat ik het zelf moest kunnen. Maar nu wil ik hulp.
En meteen komt het probleem omhoog dat me al die tijd tegen hield.
Want om aan de slag te kunnen ligt er de vraag: “Waar heb je nu het meeste last van?”
En dat is een lastige. Ik heb namelijk al veel zelf gedaan. Ik heb leren houden van mezelf, zoals ik ben, mét al die dingen die ik eerst zo vreselijk aan mezelf vond. Dus de grootste stap heb ik zelf al gezet. En toch. Toch heb ik last. Maar de last die ik nu heb komt vooral doordat de wereld nog niet kan wat ik zelf al wel kan: van mezelf houden, precies zoals ik ben. Die wereld heeft dat ook nooit hoeven leren, want ik hield alle dingen die ik was, maar waar de wereld niet zo gek op was verborgen. Dat kan ik niet meer, het heeft me uitgeput. Ik wil het ook niet meer.
En daar zit het probleem. De mismatch tussen mij en hoe de wereld is ingericht, en ik en klaar met de enige zijn die zich aanpast.
En dat is de Catch22. Want als ik zeg dat de wereld het probleem is, zegt mijn psycholoog, terecht, dat ze me niks te bieden heeft.
Het is het dilemma waar ik als trainer al eerder tegenaan liep. Ik leerde pubers, die een taakstraf hadden, omgaan met hun omgeving. Maar ik besefte me dat ik ze dingen leerde die ze helemaal niet zouden hoeven kunnen als hun omgeving niet zo giftig was. Als ze niet vermorzeld werden door de systemen waar ze niet in pasten, hadden deze jongeren helemaal geen hulp nodig.
En nu voel ik de andere kant van dit dilemma. Als ik zeg dat het aan de systemen in onze maatschappij ligt, hoef ik geen hulp. Als ik wel hulp wil, ben ik wéér degene die me aan moet passen, of in ieder geval moet leren overeind te blijven in systemen die me vermorzelen.
Een deel van het antwoord heb ik, denk ik al. Dat al het onrecht zo zwaar op me drukt komt omdat het raakt aan oud trauma, oude pijn. Misschien is dát wel hetgeen ik aan mijn psycholoog moet vragen. Leer me die oude wonden te helen. Zodat ik naast de nieuwe pijn die me aangedaan wordt, niet ook nog de oude pijn voel meetrillen. Misschien dat dát me de kracht geeft om weer me weer strijdbaar te voelen.
Want ik werd gemaakt om te bosten met de wereld, maar het was nooit de bedoeling dat ik de enige was die daar iets van zou leren. Nu is het jouw beurt, wereld!
Maar ik zie vast veel over het hoofd omdat ik hier middenin zit. Ik wilde dat Mieke van Stigt hier iets over schreef. Zij kan dit soort dingen zo mooi op een rij zetten.
Want het is een breed dilemma. Ik vermoed dat er heel wat minder GGZ hulp nodig is als we de wereld mensvriendelijker maken. Maar dit stellen ondergraaft de hulp die mensen nu nodig hebben. En weer terug: houd je met die hulp niet juist het systeem in stand?
Het is verwant aan de vraag waarom kinderen die gepest worden een weerbaarheidscursus krijgen en de pesters geen hoe-leer-ik-om-niet-te-pesten cursus, omdat pesten kennelijk als een soort onvermijdelijk kwaad gezien wordt.