Over de tekening:
Ik heb vals gespeeld. Deze tekening maakte ik gister en niet vandaag. Ik wilde weten of ik regen kon tekenen, ik wilde uitproberen hoe het er uit zag als je gewoon wild war strepen zette. Ik wilde weten welke kleuren dat dan moesten zijn. Het is eigenlijk geen tekening, het is een probeersel. Ik heb nog veel probeersels te gaan voor ik regen teken waarvan ik zelf zeg: “ja, zo voelt het!” En toch laat ik hem staan, want in feite is het exact hoe ik me voelde: lelijk, onaanzienbaanr, niet geliefd, overbodig, en van gisteren, dus out nieuws. Ik wilde gisteren het liefst mijn bed in en er dit jaar niet meer uit komen.
En dan: Je doet er toe. Het is een lange aanloop tot ik daar kom, maar de aanloop waarmee ik er toe kwam dat ook ik er toen doe, is ook lang, dus wandel even met me mee, als je zin hebt. Ik kom uiteindelijk bij jou uit, beloofd.
Ik had zelfs geen zin om met mijn kinderen naar het theater te gaan. Mijn zoon trakteerde me. Zijn vriendin doet techniek en licht, en ze was de lichtvrouw van de voorstelling: “De Zachte Gracht” van Simon Hijemans. De drie meiden gingen ook mee. Natuurlijk zou ik wel gaan, een kans om al mijn vier kinderen te zien ga ik niet missen, hoe beroerd ik me ook voel.
Wat ben ik blij dat ik ben gegaan, en wat was de voorstelling mooi, en wat had mijn zoon goed gezien dat dit echt een voorstelling voor mij was. Wat een cadeau om zo door je zon gezien te zijn. De voorstelling ging over eenzaamheid en ik moest huilen. Niet alleen omdat ik daar pas nog over schreef, maar vooral omdat de voorstelling zo goed was. Dank Dion en Bea. En dank spelers en schrijver. En dank andere kinderen met wie ik dit beleefde.
Dat was één:
Ik werd tot in mijn diepste getroost. Mijn eenzaamheid getransformeerd tot een schitterende emotionele voorstelling die ik in de nabijheid van mijn kinderen mocht ervaren. Mijn droefheid van de afgelopen dagen smolt.
En toen kwam twee:
Ik kan na zoiets nooit meteen slapen. Dus ik zat nog even op de bank. Ik wilde ondanks mijn social media pauze de voorstelling delen. Ze spelen alleen nog maar deze week.
En toen viel mijn oog op een berecht dat deze speech deelde, ban Roxanne van Iperen.
Ze spreekt over integriteit. Ze maakt pijnlijk duidelijk hoe zeldzaam dat is. Hoe je meegezogen wordt in de wens erbij te horen, en uit loyaliteit, en daardoor van alles pikt dat je niet zou moeten bikken. Ik luisterde en ik voelde al die momenten dat ik er niet bij hoorde, dat er hart getrokken werd aan de loyaliteit naar het bedrijf waar ik voor werkte, dat ik met pijn in mijn hart steeds weer besloot dat ik niet kon blijven. Ik was niet sterk genoeg om aan te kaarten wat niet goed voelde. Ik had er ook vaak de woorden niet voor, die woorden leerde ik later pas, toen ik op twitter andere mensen vond die ook niet mee liepen of mee konden lopen met de massa.
Ik besefte dat mijn boek “Onder de Radar” daar eigenlijk ook over gaat. We zijn de buitenbeentjes. We voelen ons mislukt omdat we niet mee mogen doen. Maar niet mee doen is juist onze kracht. Het is niet eens een keuze. We kúnnen eenvoudig weg niet mee dien met wat niet klopt. Dat scheurt aan onze loyaliteit, en de spanning die dat oplevert zijn wij degen die barsten. Omdat het systeem nooit barst.
En dát is waarom ik er wel toe doe. Ik verliet twitter en deed een halfzachte poging om de rest van het jaar heen social media meer te doen. En pas na het loslaten ontdekte ik nog iets anders. Iets over geven en nemen.
Een van de reden om af te kikken van social media was omdat ik vond dat ik daar teveel erkenning en aandacht zocht. Ik was alleen maar aan het halen. Ik zag laatst deze en voelde me schuldig. Ik moest stoppen met het binnenslepen van complimenten op mijn tekeningen, teksten en filmpjes.
Maar vannacht, toen ik wakker werd van een rare droom waarin iemand me vertelde dat ik mezelf helemaal niet goed kende, besefte ik opeens iets.
Je kunt alleen geven als je iets te geven hebt. Als je buitenbeentje bent, krijg je voortdurend te horen dat je niks waard bent. Het feit dat je niet mee wil spelen en of niet mee kunt spelen maakt je verdacht en je wordt weggezet als iemand die niet bijdraagt. Als je dat maar lang genoeg te horen krijgt ga je dat geloven. Als je het maar lang genoeg te horen krijgt wordt het je identiteit: “ik ben niks waar” “ik doe er niet toe”.
Dus natuurlijk dacht ik dat ik alleen maar aan het halen was op twitter, op facebook, en nu weer op mastodon. Ik had immers niks te geven. Ja, mijn tekeningen, maar alleen als die goed geslaagd waren, of een mooi verhaal waar ik hart aan gewerkt had.
Maar dat is een leugen. Dat besefte ik pas goed toen ik naar Roxane van Iperen luisterde. Ik doe er toe, wij buitenbeentjes doe er toe. Juist het feit dat we niet mee mogen doen bewijst onze waarde. Wij laten de stem horen die nodig is, omdat het niet de stem is van de aanpasser, de meeloper.
Je doet er toe. En hoe harder je van jezelf geloofd dat je er niet toe doet, hoe meer dat betekent dat je er toe doet.
Hoe meer je vind dat je er niet toe doet, hoe luider de klant geweest is die dat tegen je gezegd heeft. Hoe luider ze je niet willen horen, hoe belangrijker het is wat je te zeggen hebt.
Lieverds, het gaat niet om wat je allemaal doet. Het gaat om wie je bent. Een uniek mens die het lef heeft om anders te zijn. Misschien voelt het niet als lef, omdat je het gevoel hebt dat je niet anders kan. Maar het is wel lef. Je had ook de keuze kunnen maken om mee te lopen met de grote groep die alle shit naar buiten projecteert. Niks makkelijk om te roepen dat al je ellende door anderen wordt veroorzaakt, door vluchtelingen, of door de Islam, of door wat dan ook maar mode is. Het is ook een hele makkelijke manier om er bij te horen.
Het feit dat jij je eigen pijn voelt maakt je een dapper mens. Het zijn niet je daden die je dapper maken, het is jouw voelen en jou zijn wie je bent, met al je pijn en kwetsbaarheid.
Dus daar ben ik, met mijn lelijke tekening, en van gisteren ook nog. Ik heb wel iets te bieden, mezelf. En mijn wens is dat jij ook voelt dat je het waard bent.
Je hebt wél wat te bieden, en je doet dat elke dag, door er te zijn.
En dank aan Simon Heimans want dit is wat ik haalde uit jouw voorstelling.
(PS Het was dus een persoonlijke reden waardoor ik stopte met Twitter. Het werd versneld en getrikkered door wat Elon Musk allemaal doet. Maar mijn keuze was niet principieel. Ik weet niet wat beter is: een statement maken om te vertrekken, of een statament maken door te blijven zodat er nog iets moois en menselijks blijft op dat platvorm.)