Ik deed ooit mee aan een NLP training. Die werd afgesloten met “De pijl”. Een lichtere versie van de vuurloop. Je neemt een houten pijl en zet die met de botte punt tegen het zachte stuk van je keel. De andere kant zet je voorzichtig klem tegen de muur. Daar sta je, met je gezicht naar de muur. Je projecteert jouw grote doel op die muur. Dan zet je een stap naar voren en de pijl breekt. De bedoeling is dat je daarmee laat zien dat als je doel maar groot genoeg is, je angst je er niet vanaf kunt houden.
Er zijn in traingins- en coachland eindeloos veel van dit soort oefeningen. Vooral assertiviteitstrainingen grossieren er in. En alle online coaches gebruiken deze ‘doorbraak’ metafoor. Als je doel maar groot genoeg is, als je maar in de grootsheid van jezelf gelooft kun je alles bereiken. Sommigen gebruiken zelfs hun torenhoge gages op deze manier. Als je zoveel in jezelf investeert zeg je daarmee tegen jezelf dat je het waard bent.
Kom uit je comfortzone en zet de de definitieve grote stap.
Dat van die comfort zone, dat klopt. Maar die grote stap is de grote leugen.
Op sites van coaches en trainers gaat dit plaatje rond. En dat plaatje klopt niet. Het suggereert dat je, als je maar door je angst heen bent, voorbij die eerste cirkel, dat alles dan beter wordt. Het suggereert dat die eerste stap allesbepalend is.
Dat is de grote leugen.
Die eerste stap geeft je even snel een euforie. Je kunt het! Je deed het!
Dat is wat ik voelde toen ik de stap zette en de pijl brak. Maar die euforie was na een dag al voorbij. Ik had helemaal niets bewezen. Ik brak die pijl omdat ik niet de enige wilde zijn die er niet in slaagde die stap te zetten. De aanmoedigingen en het applaus zorgden ervoor dat ik gelukshormonen aanmaakte, de overwinningsroes. Ik had niets geleerd. Mijn succes was eenmalig.
Dit herkende ik in de vele verhalen die ik hoorde toen ik zelf nog trainingen gaf aan hoogsensitieve mensen. Allemaal hadden ze ooit in een sessie ergens zo’n grote symbolische stap gezet. Allemaal hadden ze gedacht dat hun leven veranderd was. Allemaal hadden ze ontdekt dat het uiteindelijk niets opgeleverd had.
Ik weet ook waarom.
Toen ik acht jaar was heb ik een keer van de hoge duikplank afgedoken. Mijn grote broer kon dat, en hij heeft mij een hele zomer aangemoedigd dat ik dat ook zou kunnen. Gewoon doen. Ik heb het uiteindelijk gedaan, waarschijnlijk om hem niet teleur te stellen. Maar het was ook meteen de laatste keer. Ik durfde op school er niet over te vertellen, bang dat ik het moest bewijzen.
Wat er gebeurt als je een grote stap neemt, is dat je je gevoel uitschakelt. Je haalt diep adem en god zegene de greep. Maar omdat je je gevoel niet mee neemt, leer je je eigen systeem niet dat deze stap ok is. Het blijft even eng.
Je lichaam en je psyche hebben een systeem gebouwd om je te beschermen. Dat is je comfort zone. Daarbuiten is het gevaarlijk, zegt het systeem. Dat dat niet langer waar is, daar heeft het systeem geen boodschap aan. Het werkt volautomatisch en je hele hormoonhuishouding doet er aan mee. Met die grote stap bevries je dat systeem tijdelijk, je verandert het niet.
Verandering gaat alleen met kleine stapjes. Stapjes die net groot genoeg zijn om een uitdaging te zijn, maar die je nog wel in staat stellen om te blijven voelen. Ja, dit is spannend, zeg je tegen je systeem, maar kijk! we leven nog. De sfeer moet speels zijn. Als je bang bent leer je niet, dan slaat je systeem dicht. Toen ik trainer was moest ik mijn deelnemers steeds weer dimmen. Nog minder, nog minder. Want we vinden dat het pas echt telt als het moeilijk is. Nee dus. Speels. Een hele kleine stap waarbij je blijft voelen is zoveel dapperder dan een grote stap waarbij je je gevoel uitschakelt.
Je moet geen grote stap uit je comfortzone zetten, je moet spelen op de rand van je comfortzone. Speels, dat is het woord. Als je blijft spelen rek je je comfortzone op. Je neemt hem met je mee. Groots en dapper buiten je comfortzone van alles doen houd je alleen vol zolang je adrenaline niveau hoog blijft. Als je de hele tijd Tjakka! blijft roepen. Ratelband wil niet voor niet steeds weer een nieuw kind. Coaches bieden je die adrenaline. Je wordt lid van een speciale facebookgroep en je kunt steeds opnieuw inloggen voor een nieuwe shot. Het werkt als een tierelier maar je raakt er wel aan verslaafd. Mooi verdienmodel.
Niemand vertelt je over die kleine stappen, want die zijn niet sexy.
Maar daar zit het wel. Op een schaal ban 1 tot 10, kies de 4. En houd het speels.
Wil je een voorbeeld va hoe klein?
Dit was een van mijn eigen stappen.
Bij mij in de straat
zijn wegversmallers.
En omdat ik de spanning
wil vermijden
laat ik ze voor gaan
de tegenliggers.
Ook als ik ik eigenlijk mocht.
Maar nu ga ik spelen.
Mijn plaats innemen.
Bij elke auto voelen
wat er dan gebeurt.
Niet met die auto’s
maar met mij.
Daar is er eentje,
even ver weg als ik.
Ik stuur naar het midden van de weg
en de ander
pikt zo maar
mijn intentie op
en gaat voor mij
aan de kant.
Ik voel een Yes! het werkt,
en meteen daarna
een Sorry!
Terwijl we toch echt
precies gelijk waren,
dus ik mag best ook een keer.
En dan toch die sorry voelen.
Ik blijf dit spel spelen
en mijn lijf de ervaringen geven.
Zelfs die van het stelen van voorrang.
Beter dan een achtbaan dit.
Met dank aan Xandra van Hooff ( https://www.theschoolofplay.nl/ ) die me dit leerde zien.